Dr Barış Ekici

NöroPLAY, 12-42 aylık çocuklar için geliştirilmiş otizm erken müdahale programıdır. Ebeveyn-çocuk etkileşimini baz alan yoğunlaştırılmış oyun terapisi sürecidir. NöroPLAY erken müdahale yönteminde çocuğun doğal ortamı olan evi göz önünde bulundurulur. Çocuklarda saptanan sosyal bozuklukların ev ortamında şekillenen sosyal oyun ile iyileştirilmesi amaçlanır. Otizm bulgusu olan çocuklarda bu bulgular daha çok bozulmuş oyun ve gecikmiş konuşma şeklinde ortaya çıkar. Ayrıca bu çocuklarda anlamsız davranışlar da ortaya çıkabilmektedir. Bu durumun başlıca sebepleri olarak nörolojik ve genetik faktörlerin etkisinden bahsedebiliriz. Otizm gelişimini destekleyen unsurlar ise çoğu kez sosyal izolasyona maruz kalma, tek başına oyun oynama ve erken dönemde yoğun ekran maruziyeti olarak karşımıza çıkmaktadır. Çocukların yaşları ilerledikçe otizm bulgularından sıyrılmalarının da zorlaştığı görülmektedir. NöroPLAY erken müdahale yönteminde hasta seçiminde yaş sınırı bu yüzden önemlidir. Çocuğa ne kadar erken dönemde ulaşılırsa çocuğun spektrumdan çıkma olasılığı da o derece artmaktadır.

Neden ev ortamını bu kadar önemsiyoruz?

Çünkü çocuğun en çok vakit geçirdiği ortam yaşadığı ev olduğu için uygulanan müdahale programının da ev ortamında genelleştirilmesi ve desteğin sürekliliğinin sağlanması erken dönemde, hızlı ilerleme için son derece önem arz etmektedir. Otizm şüphesi ile gelen çocukların ebeveynlerinin birçok konuda endişe duyarak değerlendirmeye geldiklerini görmekteyiz. NöroPLAY ebeveynlere, çocuklarının sosyal iletişimini desteklemek için hangi oyuncak ile nasıl bir strateji izleyerek oynamaları gerektiği konusunda detaylı bilgiler sunar. Yoğunlaştırılmış nöroPLAY terapi seanslarında ebeveynler nasıl oyun oynamaları gerektiğini öğrenirler. Çocuğun etkileşim süreci doğal ortamında desteklenilmeye devam eder. Son aşama çocuğun kreş adaptasyonunu sağlamaktır. Kreş adaptasyonu sağlanan çocuk, ilkokula başlama düzeyine kadar belirlenen düzenli aralıklar ile takip sürecine devam eder.

Çocuğunuzda olası bir otizm bulgusunu nasıl anlayabiliriz?

Sizinle 5 saniyeden fazla göz teması kurmuyorsa, 18. aydan sonra işlevsel, sembolik oyunlar oynamıyorsa, ismine seslendiğinizde tepki vermiyorsa, anlamlandıramadığınız el hareketleri veya nesneleri döndürme, ağzına alma, parçalarına ayırma gibi davranışlar gözlemliyorsanız mutlaka bir değerlendirme için bir uzmana başvurun. Erken dönemde yapılan müdahaleler problemler henüz çocukta tam oturmamışken otizm bulgularından hızla sıyrılmasını sağlayabilir. NöroPLAY erken müdahale yöntemi de erken dönemde fark edilen riskli çocukların otizm bulgularından sıyrılarak normal akranlarının gelişim basamağını yakalamasını hedeflemektedir.

Doç. Dr. Barış EKİCİ ve Feyza Kutlu